Σίμος Δανιηλίδης: Στη «μαύρη τρύπα» της προεκλογικής περιόδου Τοπική Αυτοδιοίκηση και περιβάλλον

Η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος των δύο εκλογικών αναμετρήσεων ολοκληρώθηκε. Η χώρα μας έχει νέα Βουλή και καινούργια κυβέρνηση.

Τα δύο αυτά όργανα θα κρίνονται στην πορεία του χρόνου για το νομοθετικό και κυβερνητικό τους έργο αντίστοιχα.

Εξάλλου οι προεκλογικές υποσχέσεις που ακούστηκαν και οι προγραμματικές δεσμεύσεις που κατατέθηκαν στον προεκλογικό διάλογο, ήταν πολλές και ενδιαφέρουσες. Δυστυχώς όμως, αυτές αφορούσαν κυρίως την οικονομία.

Στην πολύμηνη προεκλογική αντιπαράθεση των κομμάτων απουσίαζαν κρίσιμα και σημαντικά θέματα για τη χώρα.

Τα κόμματα μιλούσαν κυρίως για αυτό που ενδιαφέρει τον μέσο πολίτη, δηλαδή την οικονομική του θέση και λιγότερο ή και καθόλου για ζητήματα που αφορούν τη χώρα, το διοικητικό σύστημα, την ανάπτυξη, την παραγωγική αναδιάρθρωση, το περιβάλλον, την ασφάλεια.

Από τον δημόσιο προεκλογικό διάλογο, τις τηλεοπτικές συζητήσεις, ακόμη και από τα έντυπα ή τα σποτ των κομμάτων «έλαμψαν» με την απουσία τους αυτά τα θέματα.

Η αντιπαράθεση αφορούσε κυρίως το που θα βρει το κάθε κόμμα τα κονδύλια για να χρηματοδοτήσει αυτά που υποσχόταν.

Τα ΜΜΕ αναδείκνυαν περισσότερο τις αντιπαραθέσεις για τα «ενοικιαζόμενα σπίτια», τις «Δήμητρες», τις «λίστες των υποψήφιων βουλευτών» ή τις «εντολές του τουρκικού προξενείου». Θέματα «πιασάρικα» όπως συνηθίζεται να λέγονται.

Έτσι κύλησε η προεκλογική περίοδος. Σχεδόν μονοθεματικά.

Ως αυτοδιοικητικός δεν μπορώ παρά να εκφράσω την ενόχληση μου επειδή κανένα κόμμα δεν είπε ούτε μισή κουβέντα για το μείζον θέμα της αναδιοργάνωσης του κράτους και των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων στην ελληνική δημόσια διοίκηση και την αυτοδιοίκηση. Κανένας δεν μίλησε για την αποκέντρωση και την μεταφορά πόρων και αρμοδιοτήτων στους ΟΤΑ ώστε να καταστούν επιτέλους πραγματική τοπική εξουσία, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη και όπως επιτάσσει η Ευρωπαϊκή Χάρτα Τοπικής Αυτονομίας, την οποία η χώρα μας ψήφισε μεν, δεν εφαρμόζει δε.

Σήμερα η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και η ανάθεσή τους στην τοπική αυτοδιοίκηση αποτελεί ζωτικής σημασίας ζήτημα για τον εκσυγχρονισμό του κράτους. Σήμερα ο πολίτης πρέπει να εξυπηρετείται από την πλησιέστερη του εξουσία, δηλαδή από το δήμο, σε όλο το εύρος των διοικητικών και άλλων λειτουργιών. Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, η Α’ βάθμια και Β’ βάθμια εκπαίδευση, η πολιτική προστασία, η απασχόληση, η χωροταξία κλπ πρέπει να αποτελέσουν αρμοδιότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως συμβαίνει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες εδώ και δεκαετίες.

Αυτή η μεταφορά αρμοδιοτήτων δεν πρέπει να γίνει προς χάριν των αιρετών της αυτοδιοίκησης αλλά γιατί έχει τεκμηριωθεί ότι συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, στην εμβάθυνση της δημοκρατίας, στην εμπέδωση της διαφάνειας και της λειτουργικότητας υπέρ της εξυπηρέτησης του πολίτη.

Στην προεκλογική περίοδο ένιωσα ότι αυτά τα ζητήματα θεωρούνται λυμένα ή δεν έχουν τη σημασία και την προτεραιότητα που τους αξίζουν.

Θυμίζω λοιπόν πως η νέα μεταρρύθμιση που εξαγγέλθηκε από τις δύο προηγούμενες κυβερνήσεις έμεινε καθηλωμένη στη συγκρότηση μιας ακόμη «επιτροπής» η οποία θα μελετήσει, θα καταγράψει, θα ερευνήσει, θα προτείνει, θα, θα, θα…

Σε μια χώρα που χαρακτηρίζεται από το μεγάλο και δυσκίνητο κράτος, από τον συγκεντρωτισμό, την πολυνομία και την γραφειοκρατία (παρά τα ψηφιακά της βήματα), που πλήττεται ακόμη από τη συναλλαγή, την αδιαφάνεια και τη διαφθορά, που διαθέτει κολοβές και φτωχές αυτοδιοικητικές αρχές, δεν βρέθηκε κανένα κόμμα να καταθέσει τις προτάσεις του για την άρση όλων αυτών των προβλημάτων. Τη στιγμή μάλιστα που τα θέματα αυτά παραδοσιακά αποτελούν αντικείμενο ιδεολογικών και πολιτικών διαφορών.

Με την ευκαιρία δεν μπορώ να μην επισημάνω την σχετική αδράνεια της ΚΕΔΕ και όλων των θεσμικών οργάνων της αυτοδιοίκησης. Η ηγεσία της ΚΕΔΕ δεν έπραξε τίποτα προκειμένου να θέσει τα ζητήματα της αποκέντρωσης, της αυτοδιοίκησης και της περιφερειακής συγκρότησης στην προεκλογική ατζέντα των κομμάτων. Δεν έλαβε καμία πρωτοβουλία για να καλέσει τα κόμματα να τοποθετηθούν επ’ αυτών και να καταθέσουν τις προγραμματικές τους θέσεις. Δεν οργάνωσε ένα φόρουμ διαλόγου όπου κάθε πολιτικός αρχηγός θα είχε την δυνατότητα να αναπτύξει τις θέσεις του για το μείζον θέμα της αναδιοργάνωσης του κράτους και των μεταρρυθμίσεων στην αυτοδιοίκηση.

Δεν έκανε τίποτε και δυστυχώς οι ευθύνες της είναι τεράστιες.

Η μεταρρύθμιση λοιπόν στο κράτος και την αυτοδιοίκηση απουσίασε μεν από τον προεκλογικό διάλογο, εξακολουθεί όμως να είναι μια μεγάλη εκκρεμότητα.   

Όπως σε εκκρεμότητα παραμένουν τα κρίσιμα θέματα του περιβάλλοντος και της κλιματικής κρίσης που και αυτά δεν αποτέλεσαν αντικείμενο της προεκλογικής συζήτησης.

Τη στιγμή που τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια ραγδαία επιδείνωση των κλιματολογικών συνθηκών, ο πλανήτης βρίσκεται στον προθάλαμο του κλιματικού χάους και η παγκόσμια κοινότητα αρκείται σε διακηρύξεις και ευχολόγια χωρίς να λαμβάνει άμεσα και δραστικά μέτρα, τα πολιτικά κόμματα στη χώρα μας δεν βρήκαν ούτε λίγα λεπτά προεκλογικού χρόνου για να συζητήσουν, να ευαισθητοποιήσουν, να δεσμευτούν για δράσεις, μέτρα και πολιτικές για το περιβάλλον. Τη στιγμή που η αποδέσμευση από ρυπογόνες ενεργειακές πηγές και η ενεργειακή αυτονομία της χώρας μας με πράσινη ενέργεια είναι ζητούμενο, δεν συζητήθηκε καθόλου το θεσμικό πλαίσιο που θα εξυπηρετήσει αυτή την ανάγκη, με σεβασμό στο περιβάλλον και με την συμμετοχή του δημοσίου και της αυτοδιοίκησης.

Ένα ζήτημα που διαμορφώνει πλέον ένα παγκόσμιο κίνημα για τη σωτηρία του πλανήτη, δεν αποτέλεσε καν θεματική στην περιβόητη τηλεμαχία των αρχηγών των κομμάτων.

Ως ενεργός πολίτης και ως αυτοδιοικητικός θα ήθελα να ακούσω τις θέσεις και τις προτάσεις των κομμάτων ενδεικτικά για τα δύο θέματα που θίγω (και για τα δεκάδες άλλα που φυσικά δεν τα υποτιμώ), αλλά δεν είχα την ευκαιρία στην πολύμηνη προεκλογική περίοδο, όπως και τα εκατομμύρια των Ελλήνων.

Βεβαίως δεν μου διαφεύγει το γεγονός πως ο πολιτικός διάλογος έχει απόλυτη σχέση με το επίπεδο της δημοκρατίας και την ποιότητα του πολιτικού συστήματος, αλλά αυτή είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση που κάποτε πρέπει να ανοίξει.

Τώρα ελπίζω τα ζητήματα αυτά να αποτελέσουν αντικείμενο κοινοβουλευτικών και κυβερνητικών διεργασιών.

Πάντως με την ιδιότητα μου ως δήμαρχος, πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής της ΚΕΔΕ και αντιπρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ, θα συνεχίσω να τα θέτω με κάθε ευκαιρία και να επιζητώ τη λήψη αποφάσεων και θεσμικών αλλαγών.

Η χώρα και το πολιτικό σύστημα της έχουν ζωτική ανάγκη τον γόνιμο διάλογο και κυρίως τη συναίνεση σε κρίσιμες πολιτικές επιλογές.

Σίμος Δανιηλίδης

Δήμαρχος Νεάπολης Συκεών, πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής της ΚΕΔΕ και αντιπρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ